Việc tập đánh răng cho bé có thể là một thử thách đối với nhiều bậc cha mẹ, bởi giai đoạn đầu bé thường chưa quen với bàn chải và có thể cảm thấy khó chịu với bọt kem đánh răng. Tuy nhiên, nếu biết cách hướng dẫn đúng thời điểm và áp dụng phương pháp phù hợp, cha mẹ có thể giúp bé hình thành thói quen vệ sinh răng miệng một cách tự nhiên và hiệu quả. Hãy cùng Maru Care tìm hiểu thời điểm lý tưởng để bắt đầu và cách dạy bé đơn giản nhé!
1. Tác dụng của việc đánh răng đối với trẻ
- Sâu răng, sún răng và viêm nướu là những vấn đề răng miệng phổ biến ở trẻ em, chủ yếu xuất phát từ việc vệ sinh răng miệng chưa đúng cách. Việc đánh răng đều đặn và đúng phương pháp mang lại nhiều lợi ích quan trọng, giúp bảo vệ sức khỏe răng miệng của bé.
- Ngăn ngừa sâu răng và viêm nướu: Thức ăn thừa tích tụ lâu ngày tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, làm mòn men răng và gây kích ứng nướu. Nếu không vệ sinh đúng cách, tình trạng này có thể dẫn đến sâu răng hoặc viêm nướu nghiêm trọng.
- Hạn chế tác hại từ đồ ăn nhiều đường: Trẻ nhỏ thường thích ăn bánh kẹo, socola, nước ngọt,… Những thực phẩm này dễ gây tổn thương men răng nếu không được làm sạch kịp thời. Việc đánh răng đúng cách giúp loại bỏ mảng bám và ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh răng miệng.
- Tăng cường sức khỏe răng miệng: Một chế độ ăn uống thiếu hụt canxi và vitamin có thể làm suy yếu hệ miễn dịch răng nướu, khiến răng dễ bị tổn thương trước sự tấn công của vi khuẩn. Đánh răng kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp bé có hàm răng chắc khỏe ngay từ nhỏ.
2. Khi nào cho trẻ tập đánh răng
Việc tập đánh răng cho bé nên bắt đầu ngay khi bé mọc chiếc răng đầu tiên, khoảng 6 tháng tuổi. Nếu không chăm sóc răng miệng sớm, bé có thể gặp khó khăn trong việc nhai và phát triển ngôn ngữ. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể theo từng giai đoạn:
2.1. Trẻ sơ sinh (0 – 3 tháng tuổi)
- Mặc dù chưa mọc răng, mẹ vẫn nên dùng khăn mềm thấm nước muối loãng để lau nướu cho bé mỗi ngày.
- Giai đoạn này bé chưa cần sử dụng kem đánh răng.
2.2. Từ 4 – 7 tháng tuổi
- Khi răng đầu tiên xuất hiện, mẹ có thể dùng bàn chải lông mềm để chải nhẹ răng cho bé 2 lần/ngày.
- Sử dụng một chấm nhỏ kem đánh răng chứa flo (kích cỡ bằng hạt gạo).
- Bé chưa cần súc miệng hoặc dùng chỉ nha khoa.
2.3. Tập đánh răng cho bé: Từ 8 – 12 tháng tuổi
- Khi bé được 1 tuổi hoặc trong vòng 6 tháng sau khi mọc răng đầu tiên, mẹ nên đưa bé đến nha sĩ kiểm tra răng miệng.
- Nếu bé có hai răng mọc gần nhau, mẹ có thể bắt đầu tập dùng chỉ nha khoa cho bé 1 lần/ngày.
2.4. Từ 1 – 2 tuổi
- Tập cho con chải răng 2 lần/ngày bằng bàn chải lông mềm.
- Nếu bé muốn tự đánh răng, hãy để bé làm dưới sự giám sát của ba mẹ.
- Sau khi bé đánh răng xong, ba mẹ nên kiểm tra và làm sạch lại những chỗ bé bỏ sót.
2.5. Khoảng 3 tuổi
- Bé có thể dùng một lượng kem đánh răng chứa flo lớn hơn (khoảng bằng hạt đậu).
- Nếu bé không thích mùi kem đánh răng, mẹ có thể chọn loại có hương vị phù hợp hơn với trẻ.
- Bắt đầu dạy bé cách súc miệng và nhổ kem đánh răng ra ngoài.
3. Cách đánh răng cho trẻ 1 tuổi. Cách đánh răng cho trẻ 2 tuổi
3.1. Cách đánh răng cho trẻ 1 tuổi
Khi lần đầu tập đánh răng cho bé, ba mẹ nên thực hiện theo các bước sau:
- Chuẩn bị tư thế:
+ Cho bé ngồi vừa tầm mắt với bố mẹ.
+ Đỡ cằm để bé hơi ngước lên, giúp quan sát dễ dàng hơn.
- Tiến hành chải răng:
+ Dùng bàn chải lông mềm, nhẹ nhàng chải theo vòng tròn dọc theo nướu.
+ Chú ý chải kỹ mặt trong, mặt ngoài và mặt nhai của răng.
+ Nếu sử dụng kem đánh răng, chỉ dùng một lượng nhỏ bằng hạt gạo.
- Hướng dẫn bé không nuốt kem đánh răng:
+ Khuyến khích bé nhổ hết bọt kem ra ngoài.
+ Bố mẹ có thể làm mẫu để bé dễ học theo.
- Xây dựng thói quen:
+ Việc tập đánh răng cho bé ban đầu cần có sự hỗ trợ từ bố mẹ.
+ Khi bé quen dần, có thể dần dần để bé tự thực hiện.
3.2. Cách đánh răng cho trẻ 2 tuổi
- Ở độ tuổi này, bé đã có thể chủ động hơn trong việc đánh răng, nhưng vẫn cần bố mẹ hướng dẫn:
+ Khuyến khích bé tự đánh răng:
+ Cho bé tự cầm bàn chải và tập chải dưới sự giám sát của bố mẹ.
+ Nếu bé chưa thành thạo, bố mẹ có thể hỗ trợ làm sạch lại.
- Tạo sự hứng thú:
+ Rủ bé đánh răng chung vào mỗi sáng và tối.
+ Dùng gương để bé có thể quan sát động tác của mình.
+ Khen ngợi bé khi bé làm tốt để tạo động lực.
- Lưu ý về kem đánh răng:
+ Sử dụng lượng kem đánh răng bằng hạt đậu.
+ Dạy bé cách súc miệng và nhổ bọt ra ngoài.
- Giúp bé hình thành thói quen đúng:
+ Hướng dẫn bé chải răng đủ 3 mặt: trong, ngoài và mặt nhai.
+ Mỗi lần đánh răng nên kéo dài khoảng 2 – 3 phút.
+ Thực hiện ít nhất 2 lần/ngày để duy trì răng miệng khỏe mạnh
4. Kem đánh răng cho bé 1 tuổi
Ở độ tuổi 1, răng sữa của bé còn rất non nớt, vì vậy việc chọn kem đánh răng phù hợp để tập đánh răng cho bé là vô cùng quan trọng. Ba mẹ nên lưu ý một số tiêu chí sau:
4.1. Thành phần an toàn
- Xylitol: Hỗ trợ ngăn ngừa sâu răng và giúp răng chắc khỏe.
- Active Fluoride (Flo): Giúp bảo vệ men răng, nhưng phải đảm bảo hàm lượng thấp để an toàn nếu bé nuốt phải.
- Không chứa đường, chất tạo bọt (SLS), paraben hay chất bảo quản độc hại.
4.2. Mùi vị dễ chịu
Bé 1 tuổi còn rất nhạy cảm với mùi vị, vì vậy nên chọn kem có hương tự nhiên nhẹ nhàng như dâu, cam, chuối… để bé thích thú hơn khi đánh răng.
4.3. Dạng kem phù hợp
Nên chọn kem dạng gel hoặc kem lỏng, dễ tan để bé dễ làm quen và hạn chế nguy cơ bị hóc nếu chưa biết súc miệng.
4.4. Dùng lượng nhỏ và có sự giám sát
- Chỉ dùng một lượng nhỏ bằng hạt gạo mỗi lần chải răng.
- Hướng dẫn bé nhổ bọt kem ra ngoài để tránh nuốt vào bụng.
5. Bàn chải đánh răng cho bé 1 tuổi
Bên cạnh việc chọn kem đánh răng phù hợp, bàn chải để tập đánh răng cho bé cũng đóng vai trò quan trọng. Dưới đây là những tiêu chí cha mẹ cần lưu ý khi chọn bàn chải cho bé 1 tuổi:
5.1. Đầu bàn chải nhỏ, tròn
- Đầu bàn chải nên nhỏ gọn, tròn để dễ tiếp cận mọi ngóc ngách trong miệng bé.
- Cổ bàn chải dài, hơi cong giúp cha mẹ dễ dàng thao tác khi chải răng cho bé.
5.2. Lông bàn chải siêu mềm
- Lông bàn chải nên là loại siêu mềm (Ultra Soft) để tránh làm tổn thương nướu non nớt của bé.
- Mật độ lông dày vừa đủ để làm sạch răng nhưng không gây đau nướu.
5.3. Tay cầm chống trơn, dễ cầm nắm
- Tay cầm có lớp bọc cao su hoặc thiết kế chống trơn giúp bé dễ cầm, không bị tuột.
- Một số loại bàn chải có vòng bảo vệ giúp bé không đút bàn chải quá sâu vào miệng.
5.4. Bàn chải có màu sắc, hình thù ngộ nghĩnh
Chọn bàn chải có màu sắc tươi sáng hoặc hình dáng thú cưng đáng yêu để tập đánh răng cho bé sẽ giúp bé thích thú hơn khi đánh răng.
6. Có nên chải lợi của bé không?
- Câu trả lời là Có, lợi (nướu) của bé cần được vệ sinh ngay cả khi bé chưa mọc răng. Việc làm sạch lợi giúp loại bỏ cặn sữa, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và tạo nền tảng tốt cho răng sữa mọc khỏe mạnh.
- Cách vệ sinh lợi cho bé đúng cách:
+ Sau mỗi lần bú, mẹ nên làm sạch lợi của bé để ngăn ngừa vi khuẩn tích tụ.
+ Không dùng bàn chải, thay vào đó hãy dùng một miếng vải mềm hoặc gạc sạch thấm nước ấm hoặc nước muối sinh lý để lau nhẹ nhàng phần nướu của bé.
+ Thực hiện nhẹ nhàng, tránh chà xát quá mạnh khiến lợi bé bị đau.
+ Mẹ có thể quấn gạc vào đầu ngón tay rồi massage nhẹ nhàng nướu bé để kích thích tuần hoàn máu, giúp răng sau này mọc chắc khỏe hơn!
7. Có nên tập đánh răng cho bé bằng nước muối?
- Việc đánh răng bằng nước muối là một phương pháp an toàn đối với trẻ chưa kiểm soát được việc nhổ kem đánh răng. Nước muối có tác dụng sát khuẩn nhẹ, giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn trong khoang miệng.
- Đặc biệt, sử dụng nước muối nhạt có thể tránh nguy cơ trẻ nuốt phải lượng fluor quá mức từ kem đánh răng, giảm nguy cơ mắc bệnh fluorosis – một tình trạng gây đổi màu men răng.
- Tuy nhiên, ba mẹ cần lưu ý không nên sử dụng nước muối quá mặn, vì điều này có thể làm ảnh hưởng đến men răng của bé. Tốt nhất, hãy dùng nước muối sinh lý hoặc pha loãng với tỷ lệ phù hợp để đảm bảo an toàn. Khi trẻ lớn hơn, khoảng từ 3 tuổi, mẹ có thể dần sử dụng kem đánh răng có chứa fluor với lượng nhỏ bằng hạt đậu để tập đánh răng cho bé và hướng dẫn bé súc miệng đúng cách để đảm bảo hiệu quả bảo vệ răng miệng tốt nhất.
Hy vọng bài viết này đã giúp ba mẹ hiểu rõ hơn về thời điểm thích hợp để tập đánh răng cho bé cũng như cách chăm sóc răng miệng đúng cách. Cảm ơn ba mẹ đã theo dõi bài viết!
