“Trẻ sơ sinh uống nước” là một trong những chủ đề khiến nhiều bậc cha mẹ băn khoăn trong quá trình chăm sóc con nhỏ. Ai cũng biết nước rất quan trọng đối với cơ thể, nhưng liệu trẻ sơ sinh có nên uống nước hay không? Bao nhiêu là đủ? Và uống sai cách có gây nguy hiểm? Những câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại liên quan mật thiết đến sức khỏe và sự phát triển của bé, đặc biệt là khi thận của trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện và rất nhạy cảm với lượng nước đưa vào cơ thể. Tham khảo ngay bài viết dưới đây của Maru Care để tìm lời giải đáp cho những thắc mắc trên ba mẹ nhé!
1. Cơ thể bé được cấp nước thông qua nguồn sữa mẹ
- Trong giai đoạn sơ sinh, cơ thể bé hoàn toàn có thể được cấp đủ lượng nước cần thiết thông qua nguồn sữa mẹ. Thực tế, sữa mẹ – đặc biệt là dòng sữa đầu cữ – có tới hơn 80% là nước. Vì vậy, mỗi khi trẻ cảm thấy khát, mẹ chỉ cần cho bé bú là đã giúp con bổ sung nước an toàn và hiệu quả. Không chỉ giải tỏa cơn khát, sữa mẹ còn chứa nhiều kháng thể và dưỡng chất giúp tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ nhiễm trùng ở trẻ nhỏ.
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo: trong 6 tháng đầu đời, trẻ nên được bú mẹ hoàn toàn, không cần bổ sung thêm nước, ngay cả trong điều kiện thời tiết nóng bức. Việc cho bé bú đúng cách sẽ giúp cung cấp đủ nước cho cơ thể, đồng thời hạn chế nguy cơ mất nước, tiêu chảy hay rối loạn tiêu hóa.
2. Tại sao trẻ sơ sinh không được uống nước?
- Nguồn sữa mẹ (hoặc sữa công thức) đã cung cấp đủ nước: Sữa mẹ chứa hàm lượng nước cao, đồng thời giàu dinh dưỡng và kháng thể. Do đó, trẻ không cần thêm nước để duy trì hoạt động bình thường. Việc cho bé uống nước sớm dễ khiến bé no bụng, bú ít sữa, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng và ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng.
- Giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng từ sữa mẹ: Khi uống nước, dạ dày của trẻ vốn còn nhỏ, sẽ nhanh chóng đầy, khiến bé không còn nhu cầu bú. Việc cho trẻ sơ sinh uống nước không chỉ làm giảm lượng sữa nạp vào mà còn làm gián đoạn việc cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu trong giai đoạn đầu đời.
- Gây mất cân bằng điện giải: Cơ thể trẻ sơ sinh rất nhạy cảm, đặc biệt là hệ tiêu hóa và chức năng thận còn non nớt. Nếu uống quá nhiều nước, nồng độ natri trong máu có thể bị pha loãng, dẫn đến tình trạng rối loạn điện giải. Hậu quả có thể bao gồm: mệt mỏi, nôn ói, tiêu chảy, thậm chí là ngộ độc nước.
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh chưa phát triển đầy đủ, nên nếu nguồn nước không đảm bảo vệ sinh, trẻ rất dễ bị nhiễm trùng đường tiêu hóa – đặc biệt là ở những nơi có điều kiện môi trường và vệ sinh chưa đảm bảo.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt như trẻ bị sốt cao, tiêu chảy kéo dài hoặc sống trong môi trường nhiệt đới nóng bức, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung một lượng nhỏ nước hoặc dung dịch điện giải. Tuy nhiên, việc này phải được thực hiện dưới sự giám sát y tế để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ.
3. Có nên cho trẻ sơ sinh uống nước tráng miệng?
Nhiều bậc phụ huynh vẫn duy trì thói quen cho bé uống thêm một ít nước sau mỗi cữ bú, với suy nghĩ rằng việc này sẽ giúp bé “đỡ khát” hoặc “tráng miệng” cho sạch. Tuy nhiên, đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, thói quen này không chỉ không cần thiết, mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe của bé.
4. Trẻ sơ sinh uống phải nước khi tắm có sao không?
- Việc trẻ sơ sinh vô tình nuốt phải một ít nước trong lúc tắm là điều không hiếm gặp và thường không gây nguy hiểm ngay lập tức. Tuy nhiên, các ba mẹ không nên chủ quan. Nước tắm không phải là loại chất lỏng được thiết kế để đưa vào cơ thể, đặc biệt nếu nó có chứa xà phòng hoặc các chất tẩy rửa.
- Nếu bé chỉ nuốt phải một lượng rất nhỏ nước sạch, cơ thể thường có thể tự điều tiết mà không gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhưng trong trường hợp nuốt quá nhiều nước, hoặc nước chứa các hóa chất mạnh, nguy cơ bị rối loạn tiêu hóa, kích ứng niêm mạc, thậm chí sặc nước và viêm phổi hít phải là hoàn toàn có thể xảy ra.
- Ngoài ra, khi nước tắm tràn vào mũi, nếu lượng ít, bé có thể bị sặc nhẹ và tự khắc phục. Tuy nhiên, nước vào mũi với lượng lớn hoặc thường xuyên lặp lại sẽ gây kích thích đường hô hấp, ảnh hưởng đến hệ hô hấp còn non yếu của trẻ.
- Ba mẹ cần tuyệt đối thận trọng khi tắm cho trẻ sơ sinh, nên đỡ đầu bé chắc chắn, hạn chế để nước tiếp xúc trực tiếp vào mặt, mũi, miệng, và luôn sử dụng nước sạch, ấm, không pha dung dịch có chất tẩy rửa quá mạnh.
> Xem thêm: Cách tắm cho trẻ sơ sinh đơn giản tại nhà và những điều ba mẹ cần lưu ý
5. Trẻ sơ sinh uống sữa công thức có được uống nước không? Trẻ dưới 6 tháng uống sữa công thức có cần uống nước không?
- Với trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi được bú mẹ hoàn toàn, việc cho trẻ sơ sinh uống nước là không cần thiết. Sữa mẹ đã cung cấp đầy đủ lượng nước cần thiết để duy trì hoạt động trao đổi chất và cân bằng điện giải trong cơ thể bé.
- Tuy nhiên, nếu bé uống sữa công thức, sữa công thức thường có hàm lượng muối và protein cao hơn so với sữa mẹ. Nó có thể khiến cho chức năng thận của trẻ phải hoạt động nhiều hơn để xử lý và đào thải, từ đó làm tăng nhẹ nhu cầu về nước. Vì vậy, trong một số trường hợp, ba mẹ có thể cho trẻ uống thêm một lượng nhỏ nước đun sôi để nguội, đặc biệt là khi thời tiết quá nóng hoặc khi bé có dấu hiệu táo bón, sốt nhẹ.
- Việc bổ sung nước cần được thực hiện rất cẩn trọng, vì thận của trẻ sơ sinh vẫn còn non yếu. Không nên tự ý cho bé uống nước thường xuyên hay với số lượng lớn. Trước khi cho bé uống nước, ba mẹ hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
6. Trẻ sơ sinh mấy tháng được uống nước? Trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi uống nước được không? Trẻ sơ sinh 2 tháng tuổi uống nước được không?
6.1. Khi nào nên bắt đầu?
Khi trẻ bắt đầu ăn dặm (khoảng 6 tháng tuổi), ba mẹ có thể bắt đầu cho bé làm quen với nước uống. Uống một lượng nước nhỏ lúc này có thể giúp ngăn ngừa táo bón và hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Tuy nhiên, sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng chính, nên việc cho bú cần được duy trì, ít nhất cho đến khi bé 24 tháng tuổi.
6.2. Cách cho trẻ uống nước
Khi cho trẻ sơ sinh uống nước (trên 6 tháng tuổi), ba mẹ có thể cho bé uống nước bằng thìa, cốc hoặc bình tập uống phù hợp với độ tuổi. Do trẻ có xu hướng học theo người lớn, hãy làm mẫu cho bé thấy việc uống nước là điều thú vị và tự nhiên.
6.3. Lượng nước phù hợp
- Từ 6 tháng tuổi trở đi, bé chỉ cần vài muỗng nước nhỏ mỗi ngày (khoảng 20–30 ml).
- Khi bé đã hơn 1 tuổi, có thể tăng dần lượng nước theo nhu cầu cơ thể và hoạt động hằng ngày.
- Không nên ép bé uống nếu bé không thích. Hãy tạo môi trường thoải mái và thử lại vào lúc khác. Hình thành thói quen uống nước từ sớm sẽ giúp bé phòng tránh được nhiều vấn đề sức khỏe trong tương lai.
> Xem thêm: Khi nào nên bắt đầu cho bé ăn dặm?
7. Lưu ý khi cho trẻ uống nước
Dù uống nước là một thói quen tốt, nhưng với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, việc này cần được thực hiện một cách thận trọng và khoa học. Dưới đây là những điều ba mẹ cần lưu ý:
7.1. Đảm bảo nguồn nước sạch và an toàn
- Trước khi sử dụng nước để pha sữa hay cho trẻ sơ sinh uống nước, ba mẹ cần chắc chắn rằng nước hoàn toàn an toàn với trẻ. Dù nước máy có thể chứa fluoride giúp ngăn ngừa sâu răng nhưng cũng có nguy cơ tồn dư các chất độc hại như chì.
- Ba mẹ tránh dùng nước giếng nếu chưa được kiểm định chất lượng.
- Cẩn trọng nếu ba mẹ sống ở khu vực có dấu hiệu ô nhiễm hoặc từng bị cảnh báo về chất lượng nước.
- Cân nhắc sử dụng nước đun sôi để nguội, nước đóng chai dành riêng cho trẻ em hoặc lắp hệ thống lọc nước gia đình.
7.2. Lưu ý khi pha sữa công thức bằng nước máy
- Không pha sữa với nước máy chưa đun sôi.
- Nên đun sôi nước và để nguội trong vòng 30–60 phút trước khi pha sữa.
- Tránh pha sẵn với số lượng lớn sẵn, ba mẹ chỉ nên pha từng bình dùng trong ngày.
- Pha đúng tỉ lệ theo hướng dẫn trên hộp sữa, không quá đặc (dễ gây táo bón) hoặc quá loãng (có thể gây thiếu chất).
7.3. Cho trẻ uống nước theo độ tuổi
- Từ 6 đến 12 tháng tuổi, sữa vẫn là nguồn dinh dưỡng chủ yếu. Tuy nhiên, ba mẹ có thể bổ sung một lượng nhỏ nước trong ngày:
- Mỗi ngày có thể cho bé uống khoảng 60–90ml nước.
- Tuyệt đối không nên cho bé uống vượt quá 120–240ml/ngày để tránh nguy cơ nhiễm độc nước (một tình trạng gây loãng nồng độ natri trong máu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ).
7.4. Hạn chế uống nước trước khi đi ngủ
Cho trẻ uống quá nhiều nước vào buổi tối có thể khiến bé tiểu đêm nhiều, ảnh hưởng đến giấc ngủ và gây áp lực lên hệ bài tiết, đặc biệt là thận. Vì vậy, ba mẹ nên hạn chế cho bé uống nước ngay trước giờ đi ngủ, nhất là với các bé đã biết đi và có thể đi vệ sinh ban đêm.
> Xem thêm: Cẩm Nang & Chia Sẻ
Trẻ sơ sinh uống nước trước 6 tháng tuổi có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bé, vì trong giai đoạn này, sữa mẹ hoặc sữa công thức đã cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể. Hãy nhớ chia sẻ thông tin này để các bậc phụ huynh cùng nắm bắt và chăm sóc bé yêu đúng cách nhé!
