Khám hiếm muộn là bước khởi đầu quan trọng đối với các cặp vợ chồng đang mong con nhưng chưa có thai sau một thời gian chung sống. Lần đầu đi khám hiếm muộn nên đi vào ngày nào? Cần chuẩn bị gì trước khi đi khám? Hãy cùng Maru Care tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
1. Nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh hiếm muộn ở các cặp vợ chồng
Trước kia, tình trạng hiếm muộn thường bị quy kết trách nhiệm cho người vợ với không ít định kiến và lời phán xét thiếu căn cứ. Tuy nhiên, các nghiên cứu y học hiện đại đã chỉ ra nguyên nhân gây vô sinh đến từ nhiều phía. Cụ thể, khoảng 40% trường hợp do nam giới, 40% do nữ giới, 10% không rõ nguyên nhân và 10% còn lại là do cả hai vợ chồng.
1.1. Môi trường sống và thói quen sinh hoạt
Sự ô nhiễm môi trường, thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, nguồn nước chứa chất độc hại,… đều là những yếu tố âm thầm tích tụ trong cơ thể và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
1.2. Nguyên nhân từ phía nữ giới
- Mắc các bệnh lây qua đường tình dục
- Viêm nhiễm phụ khoa (viêm âm đạo, viêm cổ tử cung…)
- Biến chứng từ việc nạo phá thai nhiều lần
- Tắc vòi trứng hoặc buồng trứng không hoạt động hiệu quả
- Tuổi sinh sản đã suy giảm (thường sau 37 tuổi)
1.3. Nguyên nhân từ phía nam giới
- Rối loạn chức năng sinh lý (rối loạn cương dương, xuất tinh sớm)
- Chất lượng tinh trùng kém: tinh trùng yếu, dị dạng hoặc không có tinh trùng
- Các vấn đề về nội tiết hoặc bệnh lý ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản
2. Khi nào hai vợ chồng nên đi khám hiếm muộn?
Việc khám sức khỏe sinh sản không nên trì hoãn nếu các cặp vợ chồng đang gặp khó khăn trong quá trình thụ thai. Thời điểm đi khám phù hợp không chỉ giúp xác định nguyên nhân sớm mà còn nâng cao khả năng điều trị thành công. Dưới đây là những trường hợp nên chủ động đến cơ sở y tế chuyên khoa để kiểm tra sức khỏe sinh sản:
2.1. Không có thai sau một thời gian quan hệ đều đặn
- Phụ nữ dưới 35 tuổi: Nên đi khám hiếm muộn nếu sau 12 tháng quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai nhưng vẫn chưa có thai.
- Phụ nữ trên 35 tuổi: Nên đi khám sau 6 tháng cố gắng thụ thai không thành công.
2.2. Xuất hiện dấu hiệu bất thường liên quan đến sinh sản
- Ở nữ giới:
- – Chu kỳ kinh nguyệt rối loạn (quá dài, quá ngắn, rong kinh)
- – Đau bụng kinh dữ dội
- – Khí hư bất thường
- – Khó thụ thai dù quan hệ đều đặn
- – Từng bị sảy thai nhiều lần
- Ở nam giới:
- – Suy giảm ham muốn tình dục
- – Rối loạn cương dương
- – Đau khi xuất tinh
- – Tinh dịch ít, loãng hoặc có bất thường về màu, mùi
- – Từng được chẩn đoán tinh trùng yếu, dị dạng, hoặc không có tinh trùng
2.3. Có tiền sử bệnh lý ảnh hưởng đến khả năng sinh sản
- Đối với nữ giới nên khám hiếm muộn khi có tiền sử:
- – Tắc vòi trứng
- – Viêm nhiễm vùng chậu
- – Lạc nội mạc tử cung
- – U xơ tử cung
- – Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
- Đối với nam giới:
- – Viêm tinh hoàn, mào tinh hoàn
- – Giãn tĩnh mạch thừng tinh
- – Tắc ống dẫn tinh
- – Chấn thương cơ quan sinh dục
2.4. Có nhu cầu sử dụng biện pháp hỗ trợ sinh sản
Các cặp vợ chồng nên đi khám hiếm muộn nếu đang cân nhắc thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản như:
- Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI)
- Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)
- Nhờ mang thai hộ
2.5. Những trường hợp có yếu tố nguy cơ cao
Ngay cả khi chưa có ý định mang thai, khám hiếm muộn cũng nên được cân nhắc nếu vợ hoặc chồng thuộc nhóm có nguy cơ:
- Tuổi sinh sản muộn
- Có tiền sử bệnh lý di truyền
- Từng tiếp xúc với hóa chất độc hại hoặc tia xạ
- Sử dụng thuốc ảnh hưởng đến chức năng sinh sản trong thời gian dài
> Xem thêm: 10+ các dấu hiệu mang thai sớm có thể nhận biết ngay lập tức
3. Lần đầu đi khám hiếm muộn nên đi vào ngày nào?
Tùy theo giới tính và mục đích kiểm tra, thời điểm khám sẽ có sự khác biệt nhất định.
3.1. Đối với nữ giới
Thời điểm đi khám sức khỏe sinh sản ở phụ nữ được phân chia theo các giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt, tương ứng với từng mục đích xét nghiệm:
- Ngày 2–3 của chu kỳ kinh nguyệt: Đây là thời điểm lý tưởng để đánh giá nội tiết sinh sản và dự trữ buồng trứng. Các xét nghiệm thường thực hiện bao gồm: FSH, LH, Estradiol, Prolactin, AMH… Đồng thời, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm đếm nang noãn thứ cấp (AFC) để dự đoán khả năng sinh sản trong tương lai.
- Ngày 6–10 của chu kỳ (sau sạch kinh): Phù hợp để thực hiện khám phụ khoa tổng quát, tầm soát ung thư cổ tử cung, đánh giá tuyến giáp, tuyến vú… và đặc biệt là chụp X-quang tử cung, vòi trứng (HSG) nhằm kiểm tra tình trạng thông tắc vòi trứng. Thời điểm này cũng được khuyến khích nếu bạn chưa từng khám sức khỏe sinh sản trước đó.
- Lưu ý: Trong suốt chu kỳ chuẩn bị khám, cần kiêng quan hệ vợ chồng để đảm bảo kết quả chính xác.
3.2. Đối với nam giới
Nam giới có thể đi khám hiếm muộn vào bất kỳ thời điểm nào trong tháng. Tuy nhiên, một số lưu ý quan trọng cần được đảm bảo trước khi thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu:
- Trước khi làm tinh dịch đồ: Cần kiêng xuất tinh từ 2 đến 7 ngày để đảm bảo tinh dịch phản ánh đúng chất lượng tinh trùng. Thời gian kiêng quá ngắn hoặc quá dài đều có thể ảnh hưởng đến kết quả.
- Xét nghiệm nội tiết tố nam (Testosterone, FSH, LH, Prolactin): Có thể thực hiện bất cứ ngày nào nhưng thường được lấy mẫu vào buổi sáng, khi nồng độ hormone ổn định nhất.
- Xét nghiệm di truyền (nếu chỉ định): Có thể tiến hành vào bất kỳ thời điểm nào, thường kết hợp với các xét nghiệm khác để tối ưu thời gian khám.
4. Quy trình khám vô sinh hiếm muộn diễn ra như thế nào?
Nếu đây là lần đầu tiên đi khám, nhiều cặp vợ chồng sẽ không tránh khỏi cảm giác lo lắng hoặc bỡ ngỡ vì chưa biết quy trình sẽ diễn ra ra sao. Trên thực tế, quá trình khám được thực hiện theo các bước cụ thể và có hệ thống giúp bác sĩ xác định nguyên nhân chính xác và đưa ra phương án điều trị phù hợp. Dưới đây là các bước cơ bản trong quy trình khám hiếm muộn tại hầu hết các cơ sở y tế chuyên khoa:
4.1. Bước 1: Khai thác tiền sử và khám lâm sàng
Ở bước đầu tiên, bác sĩ sẽ thu thập thông tin chi tiết về:
- Tiền sử sức khỏe cá nhân và gia đình của cả hai vợ chồng
- Thời gian chung sống, tần suất quan hệ tình dục
- Chu kỳ kinh nguyệt, các vấn đề phụ khoa của người vợ
- Bệnh lý liên quan đến cơ quan sinh sản của người chồng
- Đồng thời, bác sĩ sẽ tiến hành khám phụ khoa cho nữ và khám nam khoa cho nam để đánh giá sơ bộ tình trạng cơ quan sinh sản.
4.2. Bước 2: Chỉ định các xét nghiệm cần thiết
Dựa trên thông tin ban đầu, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng như:
- Với nữ giới: Xét nghiệm nội tiết tố (FSH, LH, AMH, Prolactin,…), siêu âm đầu dò, chụp tử cung – vòi trứng (HSG), xét nghiệm bệnh lý lây truyền qua đường tình dục (STDs)…
- Với nam giới: Làm tinh dịch đồ, xét nghiệm nội tiết tố nam, xét nghiệm STDs, siêu âm tinh hoàn (nếu cần)…
- Các xét nghiệm này giúp đánh giá chất lượng tinh trùng, chức năng buồng trứng, khả năng thông suốt của vòi trứng và các yếu tố nội tiết ảnh hưởng đến quá trình thụ thai.
4.3. Bước 3: Đọc kết quả và tư vấn hướng điều trị
Sau khi có kết quả khám hiếm muộn và xét nghiệm, bác sĩ sẽ tổng hợp, phân tích dữ liệu và giải thích rõ ràng cho hai vợ chồng về nguyên nhân gây hiếm muộn (nếu xác định được). Từ đó, bác sĩ sẽ tư vấn các hướng điều trị phù hợp với từng tình huống cụ thể: điều trị nội khoa, phẫu thuật, hoặc áp dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như IUI, IVF…
4.4. Bước 4: Lập phác đồ điều trị và hẹn tái khám
Dựa trên nguyên nhân và thể trạng của từng cặp vợ chồng, bác sĩ sẽ thiết kế phác đồ điều trị cá nhân hóa. Đồng thời, hẹn lịch tái khám hoặc xét nghiệm bổ sung nếu cần thiết. Việc theo dõi sát trong suốt quá trình điều trị là yếu tố quan trọng để tăng tỷ lệ thành công.
> Xem thêm:Hội chứng buồng trứng đa nang và cách điều trị để tăng khả năng thụ thai
5. Khám hiếm muộn hết bao nhiêu tiền?
- Chi phí khám hiếm muộn là vấn đề được nhiều cặp vợ chồng quan tâm khi bắt đầu hành trình tìm kiếm con. Tuy nhiên, không có một mức giá cố định nào cho toàn bộ quy trình khám, bởi chi phí sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
- – Cơ sở y tế được lựa chọn (bệnh viện công, phòng khám tư, trung tâm hỗ trợ sinh sản chuyên sâu)
- – Gói khám dịch vụ thông thường hay VIP
- – Tình trạng sức khỏe sinh sản hiện tại của vợ chồng
- – Số lượng và loại xét nghiệm, thủ thuật cần thực hiện
- – Các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản nếu được chỉ định sau khám
- Trong lần đầu tiên đi khám, chi phí chủ yếu bao gồm khám lâm sàng và một số xét nghiệm cơ bản. Mức giá tham khảo tại một số cơ sở y tế như sau:
- – Gói khám dịch vụ cơ bản cho hai vợ chồng: dao động khoảng 3 – 4 triệu đồng
- – Gói khám VIP (ưu tiên thời gian, khám chuyên sâu): khoảng 4 – 5 triệu đồng
- – Chi phí này có thể phát sinh nếu bác sĩ chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu như: chụp tử cung – vòi trứng (HSG), nội tiết tố, tinh dịch đồ, hoặc các xét nghiệm di truyền, sinh học phân tử,…
- – Sau khi có kết quả khám và xác định được nguyên nhân gây hiếm muộn, nếu cần điều trị chuyên sâu như bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) hay thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), mức chi phí sẽ tăng đáng kể từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng tùy phương pháp.
6. Cần chuẩn bị gì trước khi đi khám hiếm muộn
Lần đầu tiên đi khám có thể khiến nhiều cặp vợ chồng bối rối, lo lắng không biết nên bắt đầu từ đâu, cần mang theo gì và chuẩn bị những gì về tâm lý lẫn sức khỏe. Việc chuẩn bị kỹ càng không chỉ giúp quá trình thăm khám diễn ra thuận lợi mà còn hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán chính xác, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.
6.1. Giấy tờ và thủ tục cần thiết
Khi đến cơ sở y tế để khám hiếm muộn, bạn nên chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ sau:
- Căn cước công dân hoặc hộ chiếu: Dùng để đăng ký và xác minh thông tin cá nhân.
- Thẻ bảo hiểm y tế (nếu có): Giúp giảm thiểu chi phí một số dịch vụ khám chữa bệnh.
- Giấy đăng ký kết hôn: Một số kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (IUI, IVF…) yêu cầu xác minh mối quan hệ vợ chồng hợp pháp.
- Hồ sơ y tế gần đây: Nếu hai bạn từng khám hoặc điều trị tại cơ sở y tế khác trong vòng 6 tháng, hãy mang theo các kết quả xét nghiệm, đơn thuốc, hình ảnh chẩn đoán để bác sĩ có cái nhìn tổng quan hơn.
- Ngoài ra, để tiết kiệm thời gian và công sức, bạn có thể liên hệ bệnh viện hoặc phòng khám trước để đặt lịch hẹn khám hiếm muộn và nắm rõ quy trình tiếp nhận bệnh nhân.
6.2. Chuẩn bị về sức khỏe thể chất
- Đối với nam giới:
- – Trước khi làm xét nghiệm tinh dịch đồ, cần kiêng xuất tinh từ 2–7 ngày để đảm bảo kết quả chính xác nhất.
- – Tránh sử dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích trong thời gian này.
- – Ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng trước ngày khám.
- Đối với nữ giới:
- – Ghi nhớ chu kỳ kinh nguyệt gần nhất và thời điểm sạch kinh để chọn ngày khám phù hợp (thường là ngày 2–3 hoặc ngày 6–10 của chu kỳ).
- – Nên kiêng quan hệ tình dục từ đầu chu kỳ để đảm bảo kết quả xét nghiệm khách quan.
- – Có thể được chỉ định xét nghiệm máu, nội tiết tố, siêu âm đầu dò, chụp tử cung vòi trứng (HSG) và xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs).
6.3. Chuẩn bị về tâm lý
Việc chậm có con trong thời gian dài có thể gây lo lắng, hoang mang cho các cặp vợ chồng. Tuy nhiên, hiếm muộn không phải là dấu chấm hết. Việc chủ động khám hiếm muộn sớm sẽ giúp xác định nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp. Với sự hỗ trợ của y học hiện đại, nhiều phương pháp điều trị hiệu quả đã giúp hàng ngàn cặp đôi có con thành công.
- Hãy giữ tâm trạng tích cực và sẵn sàng chia sẻ cởi mở với bác sĩ.
- Cùng nhau đồng hành, hỗ trợ và tránh đổ lỗi cho nhau trong giai đoạn thăm khám và điều trị.
- Chuẩn bị tinh thần cho quá trình điều trị có thể kéo dài, cần kiên nhẫn và tuân thủ đúng chỉ định y khoa.
7. Khám hiếm muộn đi một mình được không?
- Câu trả lời là Có. Bạn hoàn toàn có thể đi khám một mình, dù là nam hay nữ. Đây là điều bình thường và thể hiện sự chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản của bản thân.
- Rất nhiều người cảm thấy ngại ngùng, lo sợ ánh nhìn từ người khác khi nhắc đến vấn đề vô sinh, hiếm muộn. Tuy nhiên, việc đi khám sớm sẽ giúp phát hiện nguyên nhân, tăng khả năng điều trị thành công và không có gì phải xấu hổ cả. Các cơ sở y tế luôn giữ thông tin cá nhân bảo mật và tôn trọng người bệnh tuyệt đối.
- Tuy nhiên, nếu bạn đang trong một mối quan hệ và hai người cùng mong con thì bác sĩ vẫn có thể yêu cầu người bạn đời hoặc bạn tình của bạn đến làm xét nghiệm bổ sung để có đánh giá toàn diện hơn về nguyên nhân gây hiếm muộn. Bởi thực tế, khả năng sinh sản chịu ảnh hưởng từ cả hai phía, không chỉ riêng người vợ hay người chồng.
8. Đi khám hiếm muộn nên mặc gì?
Trang phục thoải mái sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong quá trình khám và tiết kiệm thời gian thay đồ tại cơ sở y tế.
- Với nữ giới:
- – Vì quá trình khám thường bao gồm siêu âm đầu dò, soi cổ tử cung, chụp tử cung – vòi trứng,… nên bạn nên:
- – Mặc váy dài, rộng, thoải mái
- – Tránh mặc quần bó, đồ ôm sát hoặc đeo phụ kiện rườm rà
- – Nếu không chuẩn bị kịp, bạn có thể mượn váy chuyên dụng từ bệnh viện, tuy nhiên sẽ tốn thêm thời gian chờ.
- Với nam giới:
- – Nam giới chủ yếu thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ, khám nam khoa nên:
- – Nên mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát
- – Tránh mặc quần chật, bó sát, đặc biệt là trong nhiều ngày liền, vì có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng
9. Khám vô sinh hiếm muộn mất bao nhiêu thời gian?
Thời gian khám hiếm muộn và điều trị vô sinh – hiếm muộn ở mỗi cặp vợ chồng là khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân, tình trạng sức khỏe và phương pháp điều trị được lựa chọn. Tuy nhiên, quá trình này thường trải qua 3 giai đoạn chính:
9.1. Giai đoạn thăm khám và chẩn đoán
- Thời gian: 1 – 2 tháng
- Bao gồm:
- – Khai thác tiền sử bệnh lý, thói quen sinh hoạt, quá trình mong con.
- – Khám lâm sàng: phụ khoa (nữ), nam khoa (nam), khám tổng quát.
- – Thực hiện các xét nghiệm: máu, tinh dịch đồ, siêu âm, chụp HSG…
- Mục tiêu: Xác định nguyên nhân gây hiếm muộn và tư vấn hướng điều trị phù hợp.
9.2. Giai đoạn điều trị
- Thời gian: Vài tuần đến vài tháng hoặc hơn
- Phụ thuộc vào:
- – Phương pháp điều trị nội khoa: Dùng thuốc kích trứng, điều hòa nội tiết tố, kháng sinh điều trị viêm nhiễm… (mất vài tháng đến 1 năm).
- – Phẫu thuật ngoại khoa: Xử lý tắc vòi trứng, u xơ tử cung, giãn tĩnh mạch thừng tinh… (mất vài tuần – vài tháng tùy ca).
- – IUI (bơm tinh trùng vào buồng tử cung): Quy trình đơn giản, chỉ mất vài giờ cho mỗi chu kỳ.
- – IVF (thụ tinh ống nghiệm): Bao gồm nhiều bước từ kích trứng – chọc trứng – nuôi phôi – chuyển phôi… có thể kéo dài 2 – 3 tháng cho mỗi chu kỳ.
9.3. Giai đoạn theo dõi sau điều trị
- Thời gian: Vài tháng đến 1 năm
- Bao gồm:
- – Theo dõi sức khỏe sinh sản, kết quả thụ thai.
- – Làm xét nghiệm và siêu âm định kỳ.
- – Tư vấn hỗ trợ nếu chưa đạt kết quả hoặc cần điều trị bổ sung.
> Xem thêm: Cẩm Nang & Chia Sẻ
Ngày nay, với sự phát triển vượt bậc của các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như: IUI, IVF, kích thích buồng trứng, vi phẫu… hành trình tìm con đã không còn là điều xa vời đối với các cặp vợ chồng khám hiếm muộn. Điều quan trọng là bạn cần giữ vững tâm lý lạc quan, kiên trì theo đúng phác đồ điều trị mà bác sĩ đưa ra. Bắt đầu hành trình với sự nghiêm túc và tin tưởng, bạn hoàn toàn có thể rút ngắn thời gian điều trị và sớm chạm đến ước mơ làm cha, làm mẹ.
