Trong thời kỳ mang thai, không ít phụ nữ cảm thấy ớn lạnh hoặc run rẩy ngay cả khi nhiệt độ môi trường hoàn toàn bình thường. Hiện tượng ớn lạnh khi mang thai có thể khiến nhiều mẹ bầu lo lắng, không biết đây là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể hay dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Bài viết dưới đây của Maru Care sẽ giúp mẹ hiểu rõ nguyên nhân gây, cách nhận biết tình trạng bất thường và những biện pháp phòng ngừa giúp mẹ có một thai kỳ diễn ra khỏe mạnh và an toàn hơn.
1. Ớn lạnh khi mang thai là gì?
- Ớn lạnh khi mang thai là tình trạng mẹ bầu cảm thấy lạnh run, tay chân lạnh hoặc nổi da gà dù thời tiết và nhiệt độ xung quanh hoàn toàn bình thường. Cảm giác này thường xuất hiện ở giai đoạn đầu thai kỳ, khi cơ thể người mẹ bắt đầu thích nghi với sự thay đổi mạnh mẽ của hormone và chuyển hóa năng lượng.
- Trong tam cá nguyệt thứ nhất, nhiều phụ nữ không chỉ bị ớn lạnh mà còn kèm theo các triệu chứng như: buồn nôn, mệt mỏi, chóng mặt hoặc yếu sức. Đây là phản ứng sinh lý phổ biến do sự tăng tiết hormone progesterone và hCG (hai loại hormone quan trọng giúp duy trì thai kỳ, đồng thời ảnh hưởng đến quá trình điều hòa thân nhiệt).
> Xem thêm: Bổ sung canxi cho bà bầu từ tháng thứ mấy? Tại sao cần bổ sung canxi khi đang mang thai?
2. Nguyên nhân bà bầu bị ớn lạnh rét run
Cảm giác ớn lạnh khi mang thai là hiện tượng khá phổ biến, có thể bắt nguồn từ những thay đổi sinh lý thông thường hoặc do các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp mẹ bầu chủ động chăm sóc cơ thể và phòng tránh các biến chứng không mong muốn.
2.1. Nguyên nhân sinh lý
2.1.1. Thay đổi hormone trong thai kỳ
- Khi mang thai, lượng hormone (đặc biệt là progesterone) tăng cao, ảnh hưởng đến khả năng điều hòa nhiệt độ cơ thể. Một số phụ nữ có thể cảm thấy nóng hơn, trong khi người khác lại dễ bị ớn lạnh, rét run, nhất là trong những tuần đầu.
- Ngoài ra, sự gia tăng lưu lượng máu và quá trình chuyển hóa năng lượng có thể khiến thân nhiệt dao động, gây cảm giác lạnh tương tự như khi bị cảm cúm nhẹ.
2.1.2. Tăng lưu lượng máu
Trong thai kỳ, cơ thể mẹ tăng cường sản xuất máu để nuôi dưỡng thai nhi. Dẫn đến đôi khi khiến lượng máu đến tay chân giảm tạm thời, gây ra tình trạng tay chân lạnh, ớn lạnh khi mang thai dù môi trường xung quanh vẫn ấm áp.
2.1.3. Căng thẳng, lo âu
Căng thẳng và lo lắng trong giai đoạn mang thai có thể làm rối loạn hệ thần kinh tự chủ (bộ phận kiểm soát nhiệt độ). Khi đó, mẹ bầu có thể cảm thấy ớn lạnh, run rẩy, tim đập nhanh, chóng mặt hoặc buồn nôn, đặc biệt khi đang trong trạng thái lo lắng kéo dài.
2.1.4. Dinh dưỡng không đầy đủ
Thiếu dinh dưỡng hoặc ăn uống không cân bằng khiến cơ thể không đủ năng lượng để duy trì thân nhiệt. Do đó, ớn lạnh khi mang thai đôi khi là dấu hiệu mẹ bầu cần điều chỉnh chế độ ăn uống, cần bổ sung đạm, sắt và các vitamin nhóm B.
2.1.5. Ốm nghén
Trong tam cá nguyệt đầu tiên, hiện tượng ốm nghén, nôn mửa khiến mẹ bầu dễ mất nước và năng lượng, làm giảm khả năng giữ ấm cơ thể. Do đó, nhiều người cảm thấy rét run, ớn lạnh vào ban đêm, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ.
2.1.6. Thiếu ngủ, kiệt sức
Thiếu ngủ kéo dài khiến hệ thần kinh và quá trình trao đổi chất bị rối loạn, từ đó ảnh hưởng đến khả năng điều hòa thân nhiệt. Khi đó, mẹ bầu thường dễ cảm thấy lạnh và run rẩy, ngay cả khi ở trong phòng ấm.
2.2. Nguyên nhân do bệnh lý
Bên cạnh các yếu tố sinh lý, ớn lạnh khi mang thai đôi khi là dấu hiệu cảnh báo một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, cần được thăm khám sớm.
2.2.1. Thiếu máu, thiếu sắt
- Thiếu máu do thiếu sắt là nguyên nhân phổ biến khiến bà bầu cảm thấy lạnh, mệt mỏi và yếu sức. Khi lượng hồng cầu giảm, cơ thể không đủ oxy để duy trì thân nhiệt. Các triệu chứng thường đi kèm gồm:
- – Tay chân lạnh, da nhợt nhạt
- – Mệt mỏi, hụt hơi
- – Tim đập nhanh
- – Chóng mặt, đau đầu nhẹ
- Mẹ bầu nên kiểm tra công thức máu định kỳ, đặc biệt vào tuần thứ 28 của thai kỳ, để kịp thời bổ sung sắt và phòng ngừa thiếu máu.
2.2.2. Suy giáp (thiếu hormone tuyến giáp)
- Tuyến giáp hoạt động kém làm chậm quá trình trao đổi chất, dẫn đến thân nhiệt giảm, dễ ớn lạnh và tăng cân. Các dấu hiệu nhận biết gồm:
- – Cảm giác lạnh thường xuyên
- – Da khô, tóc dễ gãy
- – Táo bón, mệt mỏi
- – Tâm trạng chậm chạp hoặc trầm cảm
- Nếu không được điều trị, suy giáp có thể gây biến chứng như: tiền sản giật, sinh non hoặc thai chậm phát triển.
2.2.3. Nhiễm trùng hoặc sốt
Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus (như cúm, nhiễm trùng tiểu, viêm thận) có thể gây sốt kèm ớn lạnh, đau nhức cơ thể, mệt mỏi. Tình trạng sốt trong thai kỳ cần được theo dõi sát vì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
2.2.4. Huyết áp thấp
Huyết áp thấp (dưới 90/60 mmHg) thường gặp trong tam cá nguyệt đầu và giữa. Khi đó, máu lưu thông chậm hơn, khiến mẹ bầu cảm thấy choáng, mệt và ớn lạnh. Nếu triệu chứng kéo dài, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để theo dõi huyết áp và điều chỉnh lối sống phù hợp.
> Xem thêm: Tăng huyết áp cao khi mang thai: Triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa
3. Nghén lạnh là trai hay gái? Nghén lạnh đẻ con gái không? Nghén lạnh đẻ con trai không?
- Trong dân gian, nhiều người vẫn tin rằng hiện tượng nghén lạnh hay ớn lạnh khi mang thai có thể dự đoán giới tính của thai nhi. Tuy nhiên, theo các chuyên gia sản phụ khoa, những nhận định này không có cơ sở khoa học.
- Trên thực tế, cảm giác ớn lạnh hoặc rét run khi mang thai là hiện tượng sinh lý phổ biến, xuất phát từ sự thay đổi nội tiết tố, lưu lượng máu và tốc độ trao đổi chất trong cơ thể mẹ. Khi mang thai, hormone progesterone tăng cao, cùng với việc cơ thể phải thích nghi để nuôi dưỡng thai nhi, có thể khiến mẹ bầu nhạy cảm hơn với nhiệt độ, đôi khi cảm thấy lạnh dù thời tiết vẫn bình thường.
- Như vậy, việc mẹ bầu bị nghén lạnh hay rét run khi mang thai hoàn toàn không phản ánh giới tính của em bé. Đây chỉ là phản ứng tự nhiên của cơ thể trong quá trình thay đổi để thích nghi với thai kỳ.
- Tỷ lệ “đoán đúng” giới tính dựa trên hiện tượng này chỉ mang tính ngẫu nhiên, khoảng 50/50. Vì thế, thay vì lo lắng hoặc suy đoán, mẹ bầu nên tập trung theo dõi sức khỏe, duy trì chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và khám thai định kỳ để thai kỳ diễn ra an toàn và khỏe mạnh nhất.
4. Cách khắc phục tình trạng bà bầu bị ớn lạnh rét run
Hiện tượng bà bầu bị ớn lạnh, rét run thường xuất phát từ những thay đổi sinh lý bình thường hoặc do nguyên nhân bệnh lý. Vì vậy, để cải thiện tình trạng này, mẹ bầu cần xác định đúng nguyên nhân và áp dụng biện pháp phù hợp.
4.1. Cách khắc phục ớn lạnh khi mang thai do nguyên nhân sinh lý
- Mặc nhiều lớp quần áo: Ưu tiên trang phục mềm mại, giữ ấm tốt và dễ điều chỉnh khi thấy nóng. Ví dụ: mặc quần legging bên trong quần dài hoặc khoác thêm áo cardigan bên ngoài áo thun.
- Ăn uống đủ chất: Bổ sung thực phẩm giàu sắt, protein và vitamin như thịt đỏ, trứng, rau xanh đậm. Chia nhỏ bữa ăn để duy trì năng lượng ổn định, giúp điều hòa thân nhiệt.
- Uống đủ nước: Uống 8–12 ly nước mỗi ngày giúp tăng tuần hoàn máu và ổn định nhiệt độ cơ thể. Mẹ bầu nên ưu tiên uống nước ấm, trà thảo mộc hoặc súp nóng.
- Nghỉ ngơi hợp lý: Ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng để giảm nguy cơ ớn lạnh do mệt mỏi.
- Vận động nhẹ nhàng: Đi bộ, yoga bầu hoặc các bài tập thả lỏng giúp cải thiện lưu thông máu, giảm cảm giác rét run.
- Bổ sung vitamin trước sinh: Giúp ngăn ngừa thiếu máu, thiếu sắt – nguyên nhân phổ biến gây rét run khi mang thai.
- Giữ ấm không gian sống: Sử dụng lò sưởi, đóng kín cửa sổ hoặc dùng chăn ấm khi ngủ. Tránh tắm nước quá nóng hoặc xông hơi lâu vì có thể gây tăng nhiệt đột ngột, không tốt cho thai kỳ.
> Xem thêm: Cách trị cảm cúm cho bà bầu an toàn, không cần dùng thuốc
4.2. Cách khắc phục ớn lạnh khi mang thai do nguyên nhân bệnh lý
Nếu tình trạng rét lạnh khi mang thai kéo dài hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường, mẹ bầu nên đi khám để được xác định nguyên nhân. Một số hướng điều trị phổ biến gồm:
- Thiếu máu do thiếu sắt: Bác sĩ có thể chỉ định bổ sung viên sắt hoặc thực phẩm giàu sắt (thịt đỏ, thịt gia cầm, đậu, rau xanh). Với trường hợp thiếu máu nặng, mẹ có thể cần truyền sắt theo chỉ định y tế.
- Suy giáp: Điều trị bằng thuốc thay thế hormone tuyến giáp dưới sự giám sát của bác sĩ. Thuốc này an toàn cho mẹ và thai nhi nhưng không nên uống cùng lúc với vitamin trước sinh để tránh giảm hấp thu.
- Nhiễm trùng, sốt: Nếu bà bầu bị ớn lạnh rét run kèm sốt, bác sĩ sẽ thăm khám, làm xét nghiệm và kê thuốc phù hợp (ví dụ paracetamol để hạ sốt, giảm đau). Mẹ bầu cần nghỉ ngơi và uống nhiều nước để phục hồi nhanh.
- Huyết áp thấp: Uống đủ nước, chuyển tư thế chậm rãi (đặc biệt khi đứng dậy) để tránh chóng mặt, ngất xỉu. Nếu tình trạng kéo dài, nên được bác sĩ theo dõi để loại trừ các nguyên nhân khác.
5. Lời khuyên của bác sĩ khi bà bầu bị ớn lạnh, rét run
Hiện tượng ớn lạnh khi mang thai thường không quá nguy hiểm nếu chỉ xuất phát từ thay đổi sinh lý, nhưng trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe. Vì vậy, mẹ bầu cần chủ động theo dõi và chăm sóc đúng cách để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
- Theo dõi và ghi lại triệu chứng: Mẹ bầu nên ghi nhận thời điểm xuất hiện ớn lạnh, mức độ run rẩy và các dấu hiệu đi kèm như: sốt, đau đầu, chóng mặt hoặc tim đập nhanh. Việc này giúp bác sĩ dễ dàng đánh giá nguyên nhân và đưa ra hướng xử lý phù hợp.
- Chia sẻ với bác sĩ trong các lần khám thai: Ngay cả khi triệu chứng không nghiêm trọng, mẹ cũng nên thông báo tình trạng ớn lạnh, rét run khi mang thai để được kiểm tra các yếu tố tiềm ẩn như thiếu máu, suy giáp hay nhiễm trùng.
- Đi khám ngay nếu có dấu hiệu bất thường: Khi ớn lạnh đi kèm sốt, mệt mỏi kéo dài, đau bụng, khó thở hoặc xuất huyết âm đạo, mẹ bầu cần đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.
- Phòng ngừa tái phát: Giữ ấm cơ thể, ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý và tiêm vắc xin phòng cúm là những biện pháp hiệu quả giúp hạn chế ớn lạnh khi mang thai tái diễn. Ngoài ra, mẹ nên tránh tiếp xúc với người đang bị cảm hoặc cúm và rửa tay thường xuyên để phòng nhiễm trùng.
6. Bà bầu bị ớn lạnh rét run trong 3 tháng cuối có nguy hiểm không?
- Nếu bà bầu bị ớn lạnh rét run ở tam cá nguyệt thứ ba do thay đổi thời tiết hoặc nhiệt độ môi trường thấp, đây là hiện tượng bình thường và không đáng lo.
- Tuy nhiên, trong trường hợp mẹ bầu vẫn thấy rét run dù môi trường ấm áp hoặc đã giữ ấm kỹ, cần đặc biệt lưu ý. Ở giai đoạn cuối thai kỳ, ớn lạnh kéo dài có thể là dấu hiệu của:
- – Thiếu máu do thiếu sắt
- – Huyết áp thấp
- – Nhiễm trùng hoặc rối loạn nội tiết
- Nếu đi kèm sốt cao, đau bụng, co thắt tử cung hoặc ra máu âm đạo, mẹ cần đi khám ngay để loại trừ nguy cơ biến chứng như sinh non, tiền sản giật hoặc nhiễm trùng thai kỳ.
7. Ớn lạnh có phải dấu hiệu mang thai
Một số phụ nữ trong giai đoạn đầu thai kỳ có thể cảm thấy ớn lạnh, lạnh người hoặc rét run nhẹ, dù thời tiết vẫn bình thường. Vậy ớn lạnh có phải là dấu hiệu mang thai hay là biểu hiện của một vấn đề sức khỏe khác?
7.1. Khi nào ớn lạnh là dấu hiệu bình thường trong thai kỳ?
- Thay đổi hormone và thân nhiệt: Trong những tuần đầu mang thai, nồng độ hormone progesterone và lưu lượng máu tăng lên, khiến thân nhiệt cơ thể thay đổi. Sự dao động này đôi khi khiến mẹ bầu cảm thấy ớn lạnh hoặc nóng hơn bình thường, dù môi trường không thay đổi.
- Phản ứng của cơ thể khi thụ thai: Sau khi trứng được thụ tinh và làm tổ, cơ thể mẹ bắt đầu điều chỉnh để thích nghi với thai kỳ mới, từ đó gây ra cảm giác mệt mỏi, buồn nôn, chóng mặt nhẹ hoặc ớn lạnh khi mang thai.
- Như vậy, trong một số trường hợp, ớn lạnh có thể là dấu hiệu sớm của mang thai, đặc biệt khi đi kèm các triệu chứng khác như: trễ kinh, căng tức ngực, mệt mỏi, buồn nôn buổi sáng…
7.2. Khi nào ớn lạnh là dấu hiệu bất thường cần chú ý?
Không phải mọi trường hợp ớn lạnh đều liên quan đến mang thai. Đôi khi, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe mà mẹ bầu không nên bỏ qua:
- Dấu hiệu của sốt hoặc nhiễm trùng: Nếu ớn lạnh kèm theo sốt, đau đầu, ho, mệt mỏi toàn thân, mẹ bầu có thể đang bị cúm hoặc nhiễm khuẩn, cần đến cơ sở y tế kiểm tra sớm.
- Thiếu máu thiếu sắt: Đây là tình trạng phổ biến ở phụ nữ mang thai, gây ra cảm giác lạnh tay chân, chóng mặt và mệt mỏi.
- Nhiễm trùng ối hoặc nhiễm khuẩn trong thai kỳ: Nếu ớn lạnh đi kèm đau bụng, sốt cao hoặc ra khí hư bất thường, mẹ cần đi khám ngay vì có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi.
> Xem thêm: Kinh nghiệm bổ sung sắt cho bà bầu. Thuốc sắt cho bà bầu loại nào tốt nhất?
7.3. Lời khuyên của bác sĩ
- Nếu mẹ bầu nghi ngờ ớn lạnh là dấu hiệu mang thai, nên kết hợp theo dõi thêm các triệu chứng khác và có thể dùng que thử thai hoặc xét nghiệm máu định lượng hCG để xác nhận chính xác.
- Ngoài ra, hãy nghỉ ngơi, giữ ấm cơ thể, ăn uống đầy đủ chất và khám bác sĩ ngay nếu cảm giác ớn lạnh kéo dài hoặc kèm các dấu hiệu bất thường như sốt, ho, đau đầu, ra máu.
> Xem thêm: Cẩm Nang & Chia Sẻ
Cảm giác ớn lạnh khi mang thai có thể chỉ là phản ứng bình thường của cơ thể trước sự thay đổi nội tiết tố và lưu thông máu. Tuy nhiên, nếu tình trạng ớn lạnh, rét run kéo dài hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường, mẹ bầu nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và chăm sóc kịp thời. Việc giữ ấm đúng cách và duy trì thân nhiệt ổn định sẽ giúp thai kỳ diễn ra an toàn, khỏe mạnh.
